Ειδήσεις

4 Ιουν 2008

Γάμοι ομοφυλόφιλων: Τι γράφει ο Προκόπης Παυλόπουλος για την ερμηνεία εθνικών διατάξεων σε σχέση με το κοινοτικές Οδηγίες

Μήνυμα αναγνώστη
……
Επειδή ακούστηκαν ορισμένα πρωτάκουστα σχετικά με τον πρόσφατο γάμο ομοφυλόφιλων στην Τήλο και το αν υπάρχει διάταξη νόμου που να το επιτρέπει, επισημαίνω ότι κανένας δεν έκανε τον κόπο να ρωτήσει τον κατεξοχήν ειδήμονα της εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου στην ελληνική έννομη τάξη και στην υποχρεωτική ερμηνεία των κανόνων του εσωτερικού δικαίου σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο. Πρόκειται για τον καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου κύριο Προκόπη Παυλόπουλο, ο οποίος τυχαίνει να είναι σήμερα και ο κατεξοχήν αρμόδιος υπουργός που θα κληθεί να εκδώσει εγκύκλιο στους δημάρχους και προέδρους κοινοτήτων της χώρας για την εφαρμογή των διατάξεων του πολιτικού γάμου και σύνταξης των ληξιαρχικών πράξεων. Διαβάστε τι γράφει σε σύγγραμμά του:
……………
Συνεχίζεται

«Όταν πρόκειται για την ερμηνεία και την εφαρμογή οποιωνδήποτε άλλων, προγενεστέρων ή μεταγενεστέρων της Κοινοτικής Οδηγίας διατάξεων του εθνικού δικαίου, το ΔΕΚ δέχεται ότι ο εθνικός δικαστής οφείλει να προβαίνει στην ερμηνεία και εφαρμογή του δικαίου αυτού, πάντα μέσα στα πλαίσια του δυνατού, υπό το φως του κειμένου και του σκοπού του κοινοτικού δικαίου, προκειμένου να επιτύχει το στόχο, που καθορίζεται από αυτή, και να συμμορφωθεί έτσι προς τις διατάξεις του άρθρου 189 παρ. 3 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (Βλ. Απόφαση Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου C-21/04, 4 Ιουλίου 2006, Κωνσταντίνος Adeneler and others ver. Ellinikos Organismos Galaktos. Στη συγκεκριμένη περίπτωση θα πρέπει οι διατάξεις του εσωτερικού δικαίου και συγκεκριμένα οι διατάξεις περί γάμου να ερμηνευτούν «υπό το φως του κειμένου και του σκοπού των αντίστοιχων διατάξεων του κοινοτικού δικαίου (ισότητα ανδρών και γυναικών, οιουδήποτε γενετήσιου προσανατολισμού ως προς τα δικαιώματα τέλεσης γάμου κλπ). Τέλος ο εθνικός δικαστής στην προσπάθεια του να εναρμονίσει, π.χ. με τις μεθόδους που ήδη εκτέθηκαν, το εθνικό δίκαιο με το ευρωπαϊκό κοινοτικό δίκαιο, δεν έχει «διέξοδο διαφυγής».
Λόγω της αρχής της υπεροχής του κοινοτικού δικαίου υποχρεούται να μην εφαρμόσει τη διάταξη του εθνικού δικαίου, η οποία αντιτίθεται τόσο στο πρωτογενές, όσο και στο παράγωγο κοινοτικό δίκαιο. Η υποχρέωση αυτή εμφανίζεται ακόμη περισσότερο έντονη και επιτακτική, όπως είναι ευνόητο, στην περίπτωση κατά την οποία έχει ήδη προηγηθεί απόφαση του ΔΕΚ, η οποία και έχει κρίνει, με δύναμη δεδικασμένου κατά τις κείμενες κοινοτικές διατάξεις, την αντίθεση μιας διάταξης του εθνικού δικαίου προς το ευρωπαϊκό κοινοτικό δίκαιο (Βλ. Πρ. Παυλόπουλου, «Εγγυήσεις του δικαιώματος δικαστικής προστασίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο», σελ. 83-84, Εκδόσεις Σάκκουλα, 1993).» …………………………………………………………………………………………………….
Αν υπάρχουν όλα αυτά γραμμένα, χρειάζεται να ψάχνουμε στο λεξικό του Μπαμπινιώτη και να ρωτάμε τους παπάδες;

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

επειδή συνήθως υποβάλλεται στους νεόνυμφους η ερώτηση «και τώρα τι θα κάνετε, θα πάτε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο», θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι:
α. Το δικαστήριο που θα επιληφθεί (της αίτησης ακυρώσεως εναντίον αυτού που δεν θα του εξασφαλιστεί το δικαίωμα εγγραφής σε μερίδα Δημοτολογίου ή σε Ληξιαρχείο ή θα του παρουσιαστεί οποιοδήποτε εμπόδιο) είναι το Συμβούλιο της Επικρατείας.

β. Το Συμβούλιο της Επικρατείας θεωρείται «ανώτατο δικαστήριο» σύμφωνα με το άρθρο 234 της «Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, όπως ισχύει σήμερα» (έτσι λέγεται σωστά).

γ. Σύμφωνα με το ανωτέρω άρθρο 234 το Συμβούλιο Επικρατείας, όταν τίθεται θέμα ερμηνείας κοινοτικού δικαίου, «υποχρεούται» (και όχι απλά δικαιούται) να κάνει προδικαστική παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να ληφθεί απόφαση ως προς το προδικαστικό αυτό θέμα (π.χ. τι ορίζει το κοινοτικό δίκαιο για τα δικαιώματα δύο ομοφύλων να τελέσουν γάμο. Σημείωση: Δεν υπάρχει απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που να δέχεται ευθέως τέτοιο γάμο, αλλά και δεν υπάρχει απόφαση που να λέει ότι δεν τον δέχεται. Υπάρχει όμως σωρεία αποφάσεων που δείχνουν έμμεσα ότι δέχεται κάτι τέτοιο. Το πρόκριμμα του γάμου της Τήλου θα αποτελέσει landmark γιατί δεν θα μπορέσει να ξεφύγει πλέον και θα λάβει απόφαση επ’ αυτού).

δ. Η προδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου θα είναι υποχρεωτική για το ελληνικό δικαστήριο (σύμφωνα με το προμνησθέν άρθρο 234) και επομένως δεν θα έχει σημασία αν έστω και όλοι οι Έλληνες δικαστές είναι εκ πεποιθήσεως κατά τέτοιου γάμου.

e-Lawyer είπε...

Ναι, μόνο που το δίκαιο του γάμου δεν είναι Κοινοτικό Δίκαιο για να στείλει το ΣτΕ προδικαστικό στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Προφανώς και δεν τίθεται ζήτημα κοινοτικού δικαίου στην συγκεκριμένη περίπτωση.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στο οποίο αναφέρεται ότι θα προσφύγουν είναι των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στο Στρασβούργο. Για το οποίο δεν προβλέπεται η διαδικασία του προδικαστικού ερωτήματος εκ μέρους των εθνικών δικαστηρίων, αφού δεν εφαρμόζει την Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, αλλά την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Ανώνυμος είπε...

Επαναλαμβάνω: Δεν υπάρχει απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που να δέχεται ευθέως τέτοιο γάμο, αλλά και δεν υπάρχει απόφαση που να λέει ότι δεν τον δέχεται. Υπάρχει όμως σωρεία αποφάσεων που δείχνουν έμμεσα ότι δέχεται κάτι τέτοιο.(π.χ. απαγόρευση διακρίσεων στην εργασία και απονομής επιδομάτων μεταξύ αυτών που έχουν τελέσει κανονικό ετερόφυλο γάμο και αυτών που έχουν τελέσει γάμο ομοφύλων - π.χ. στην Ολλανδία - και εκείνων που έχουν τελέσει γάμο μεταξύ ετεροφύλων. Το κοινοτικό δίκαιο ενεργοποιείται όταν υπάρχει διάκριση εις βάρος κάποιου από παραβίαση διατάξεως που αποτελεί κοινοτικό δίκαιο (π.χ. διακρίσεις). Το πρόκριμμα του γάμου της Τήλου θα αποτελέσει landmark γιατί δεν θα μπορέσει να ξεφύγει πλέον και θα λάβει απόφαση επ’ αυτού.

Φυσικά, όπως λες, υπάρχει και το Δικαστήριο του Στρασβούργου (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων)που κρίνει επί συγκεκριμένου συμβατικού κειμένου δηλαδή της Ευρωπαίκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Εκεί στοιχειοθετείται ενδεχομένως (θα δούμε τι θα συμβεί στη συνέχεια των γεγονότων) παράβαση από επέμβαση της Δημόσιας Αρχής σε χώρο που ανήκει στο άτομο και παραβιάζει ατομικό δικαίωμα από αυτά που προστατεύονται από τη σχετική σύμβαση.

Στην περίπτωση αυτή, η διαδικασία είναι χρονοβόρα, επειδή πρέπει να εξαντληθούν τα εσωτερικά ένδικα μέσα (που μπορεί να χρονοτριβήσουν άθελα ή ηθελημένα) και όταν επέμβει το δικαστήριο του Στρασβούργου να είναι πλέον πολύ αργά.

Αντίθετα η διαδικασία με επίκληση του κοινοτικού δικαίου είναι πιο γρήγορη.

Όταν ανακινήθηκε το θέμα των "συμφώνων έγγαμης συμβίωσης" με προοπτική εφαρμογής τους και στους ομοφυλοφύλους, τους είχα συστήσει καθαρά "μην περιμένετε η Πολιτεία να σας σερβίρει τα δικαιώματά σας σε ασημένιο δίσκο". "Αγωνιστήτε με το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο και θα δικαιωθείτε σε ευρωπαϊκό δικαστήριο". Αυτό κάνουν τώρα.

Παλαιότερα, πριν από τη καθιέρωση του πολιτικού γάμου κάποιος, νομίζω ο Πετρόπουλος ο συγγραφέας, πλησίασε έναν Σύμβουλο Επικρατείας που ασχολιόταν με τα εκκλησιαστικά που τον συμβούλευσε να κάνει το εξής για να παντρευτεί με πολιτικό γάμο προτού αυτός καθιερωθεί Εκείνος του είπε "Πήγαινε να βρεις έναν συμβολαιογράφο, που να μην είναι πολύ αυστηρός με τη διαδικασία. Πες του να σας κάνει σε σένα και στη γυναίκα σου συμβόλαιο έγγαμης συμβίωσης -σύμφωνα με το άρθρο 361 του Αστικού Κώδικα -Μετά πήγαινέ το με δικαστικό κλητήρα στον ληξίαρχο να το καταχωρήσει. Φυσικά θα το αρνηθεί και τότε θα έρθεις σε μας με αίτηση ακυρώσεως για να προσβάλεις την άρνηση αυτή του ληξιάρχου και εμείς θα αναλάβουμε την υπόθεση, στηριζόμενοι στην αρχή της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης που προβλέπει το Σύνταγμα και με βάση την οποία κανένας δεν μπορεί να προσποιηθεί ότι είναι θρήσκος για να παντρευτεί".

Ο ενδιαφερόμενος, δεν συνέχισε να ενδιαφέρεται και αργότερα θεσπίστηκε και ο πολιτικός γάμος.

Ανώνυμος είπε...

Στις 5 Ιουνίου 2004, ο προεδρικός υποψήφιος του γαλλικού κόμματος των Πρασίνων, Δήμαρχος του Bègles, προαστείου του Μπορντώ, τέλεσε γάμο μεταξύ δύο ανδρών, του Bertrand Charpentier και του Stéphane Chapin. Ο Δήμαρχος Mamère ισχυρίστηκε ότι δεν υπάρχει καμία διάταξη νόμου στη Γαλλία που να απαγορεύει την τέλεση τέτοιου γάμου, και οποιαδήποτε ενδεχόμενη παρεμπόδισή του προετίθετο να την προσβάλει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης Dominique Perben προέβη αμέσως σε δήλωση με την οποία τόνισε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν νομικά ανίσχυρο και ζήτησε την παρέμβαση της δικαιοσύνης για να σταματήσει την τελετή.

Στις 27 Ιουλίου 2004, το Πρωτοδικείο του Μπορντώ κήρυξε το γάμο άκυρο. Το επιχείρημα του Εισαγγελέα Πρωτοδικών που υποστήριξε την κυβερνητική θέση ήταν ότι «ο Αστικός Κώδικας σε πολλά σημεία μιλούσε για άνδρα και γυναίκα, γεγονός που υπονοούσε ότι επρόκειτο για ένωση ατόμων διαφορετικού φύλου» (υπάρχει βέβαια και πρόβλημα της γαλλικής γλώσσας που δεν κάνει διάκριση μεταξύ «της γυναίκας» και «της συζύγου» αφού και στις δύο περιπτώσεις χρησιμοποιεί τη λέξη femme».

Στις 19 Απριλίου 2005 το Εφετείο του Μπορντώ κήρυξε επικύρωσε την πρωτόδικη απόφαση.

Οι Charpentier και Chapin άσκησαν αναίρεση στον Άρειο Πάγο με το αιτιολογικό ότι υπήρξαν θυματα παράνομης δυσμενούς εναντίον τους διάκρισης λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού τους.
Δεν έχει εκδοθεί μέχρι σήμερα απόφαση.

Αμέσως μετά την τέλεση του γάμου ο Υπουργός Εσωτερικών Dominique de Villepin άσκησε πειθαρχική δίωξη κατά του Mamère. Ο Mamère παύθηκε για ένα μήνα. Το διοικητικό δικαστήριο στο οποίο προσέφυγε ο Mamère έκρινε ότι η παύση του ήταν νόμιμη και αιτιολογημένη. Η προσφυγή του στο Διοικητικό Εφετείο απορρίφθηκε και εκκρεμεί η αναίρεσή του στο Γαλλικό Συμβούλιο της Επικρατείας.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην υπόθεση Goodwin κατά Ηνωμένου Βασιλείου (2002) υπογράμμισε τη σημασία της επιλογής του λεκτικού από τους συντάκτες του Καταστατικού Χάρτου των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως αναφέρει το λεκτικό της απόφασης «Πρόκειται για μία παράλειψη της αναφοράς σε άνδρες και γυναίκες στο άρθρο 9 (Δικαίωμα γάμου και δικαίωμα ίδρυσης οικογένειας. Το δικαίωμα γάμου και το δικαίωμα ίδρυσης οικογένειας διασφαλίζονται σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες που διέπουν την άσκησή τους), προκειμένου να δώσει σε όλους τους ευρωπαίους πολίτες το δικαίωμα να τελέσουν γάμο και να δημιουργήσουν οικογένεια».