StudioA-Blog

Αν οι λογαριασμοί είναι σωστοί ο Θεόδωρος Τσουκάτος και ο Κώστας Σημίτης πέρασαν μαζί, από τη στιγμή που γνωρίστηκαν μέχρι σήμερα, περίπου 3.250 ημέρες. Επικοινωνούσαν καθημερινά και δεν υπήρχε δημόσια εμφάνιση του κ. Σημίτη χωρίς τη «σκιά» του. Μάλιστα δεν είναι λίγοι εκείνοι που λένε ότι ο κ. Σημίτης επικράτησε στο ΠαΣοΚ χάρη στις δραστηριότητες του συνεργάτη του. «Είσαι και θα είσαι ο Πρωθυπουργός» φώναζε «προβοκατόρικα» η «γαλαρία» του συνεδρίου στον κ. Τσουκάτο. Και όμως αυτοί οι δύο «αχώριστοι» άνθρωποι δεν «συναντήθηκαν» ποτέ! Μένουν πάντα «ο αστός της οδού Αναγνωστοπούλου και ο γιος του μπακάλη από το Λεωνίδιο». .

Συνεχίζεται...

Ο κ. Τσουκάτος τον έβλεπε από την αρχή «σαν πατέρα του». Και όταν μετά τα «χρόνια της αθωότητας» ήλθε «η εποχή της εξουσίας», δεν άλλαξε αισθήματα. Αλλαξε όμως ο κ. Σημίτης. Και το βράδυ της 28ης Μαρτίου 1999 του είπε χωρίς περιστροφές ότι το πολιτικό συμφέρον επιβάλλει να τον απομακρύνει από το ΕΓ. «Γιατί;» τον ρώτησε. «Θα βάλω όσους βγήκαν πρώτοι στην ΚΕ» ήταν η απάντηση. Εκείνη την ώρα ο κ. Τσουκάτος δεν σκέφθηκε: «Ο Παρασκευάς Αυγερινός που βγήκε από τους πρώτους, γιατί δεν είναι μέσα;». Ανοιξε την πόρτα και έφυγε αμίλητος.
Η πρώτη συνάντηση
Κάπως έτσι έκλεισε (;) ο κύκλος μιας σχέσης που άρχισε τις παραμονές του συνεδρίου του 1990, όταν ο κ. Σημίτης πρόσεξε τον αεικίνητο γραμματέα της Α΄ Αθήνας με τις αντιηγετικές προτάσεις. «Τι εννοείτε;» τον ρώτησε ­ στον πληθυντικό ­ σε μια κομματική συνεδρίαση. Από εκείνη τη στιγμή «κόλλησαν». Ο ίδιος ο κ. Τσουκάτος θα εξομολογηθεί: «Μου πήγαινε ο Σημίτης, γιατί ήταν σοβαρός, ειλικρινής και συνεπής με αυτά που έλεγε». Φαίνεται να το πιστεύει ακόμη. Οσοι τον είδαν τις τελευταίες ημέρες λένε ότι παρά την πικρία του δεν έχει πει ούτε μία βαριά κουβέντα εναντίον του κ. Σημίτη. Απόδειξη: όταν τον φώναξε δύο ημέρες μετά τον αποκεφαλισμό του, έσπευσε!
Μετά τη «συνάντηση» του 1990 ο κ. Τσουκάτος άρχισε να μπαινοβγαίνει στο γραφείο του κ. Σημίτη στην οδό Ακαδημίας, όπου ως τότε ο μόνος θαμών ήταν ο κ. Ν. Θέμελης. Λέγεται ότι ο κ. Γ. Βέλτσος είπε κάποτε: «Ηταν ένα γραφείο με κλειστά παράθυρα. Μπήκε ο Τσουκάτος και έφερε, αέρα, φως και κόσμο». Εφερε και «ακαταστασία» στο πρόγραμμα του κ. Σημίτη. «Εχεις σωστές απόψεις. Γιατί δεν τις λες στον κόσμο του ΠαΣοΚ;» τον ξεσήκωνε. «Τι να κάνω;». «Να οργανωθούμε». Εκεί ο κ. Τσουκάτος είδε για πρώτη φορά το μπλοκάκι του κ. Σημίτη, καθώς κατέγραφε τις συναντήσεις που του κανόνιζε με στελέχη του ΠαΣοΚ για «να στήσουν μηχανισμό». «Θόδωρε, είναι δύσκολα πράγματα αυτά», αντιδρούσε.
Δύσκολα αλλά ο κ. Τσουκάτος τα κατάφερε και την 1η Δεκεμβρίου 1993 συνεδρίασε για πρώτη φορά η «ομάδα Σημίτη», παρ' ότι ο ίδιος ο κ. Σημίτης δεν σταμάτησε να διαμαρτύρεται για τις πιέσεις να συναντά στελέχη, να περιοδεύει στην επαρχία, να παίρνει μέρος σε συνεδριάσεις... Δεν μπορούσε εύκολα να βγαίνει από το πρόγραμμά του. Ο κ. Τσουκάτος όμως επέμενε, πάντα με το χαμόγελο. Μια φορά τον πήγε στο Ηράκλειο για ομιλία και από εκεί κρυφά στο Ρέθυμνο για μια συνάντηση με στελέχη. Αλλη μια φορά πήγαν στη Δράμα για δουλειά του υπουργείου και το βράδυ βρέθηκαν στην Καβάλα. Κάποτε πετάχτηκαν στην Πάτρα για μυστική σύσκεψη στο σπίτι ενός γιατρού. «Οσο γνωρίζεις κόσμο κερδίζεις», επέμενε με πάθος ο κ. Τσουκάτος.
Ετσι πέρασαν κάπου δύο χρόνια. «Αν περιμένει ο Σημίτης να του φτιάξει μηχανισμό ο Τσουκάτος, σώθηκε» ειρωνεύονταν στη Χαρ. Τρικούπη. Ως το 1994, ωστόσο, ο κ. Τσουκάτος δημιούργησε το περίφημο «δίκτυο επικοινωνίας», έναν ημιπαράνομο μηχανισμό στελεχών στον οποίο στηρίχθηκε η επικράτηση Σημίτη, τόσο έναντι των εσωκομματικών αντίπαλων του όσο και απέναντι στους άλλους τρεις της «ομάδας των τεσσάρων» και κυρίως στην κυρία Βάσω Παπανδρέου. Ολοι πλέον γνωρίζουν ότι το πρόκριμα του κ. Σημίτη για την πρωθυπουργία στηρίχθηκε στο δίκτυο του κ. Τσουκάτου. «Ποιος είναι ο αρχηγός;» τον ρωτούσαν τα στελέχη. «Εσείς, ποιος λέτε να είναι;» τους απαντούσε.
Αυτοί οι δύο άνθρωποι ωστόσο δεν υπήρξαν ποτέ «προσωπικοί φίλοι». Για πρώτη φορά έφαγαν μαζί οικογενειακώς, έξι χρόνια μετά τη γνωριμία τους! Για την ιστορική ακρίβεια, την επομένη του συνεδρίου του 1996, όταν το ζεύγος Σημίτη κάλεσε τους Τσουκάτους σε κοσμικό εστιατόριο κοντά στον «Ευαγγελισμό». Η δεύτερη φορά ήταν μετά το πολιτικό μνημόσυνο του Α. Παπανδρέου, στο Μέγαρο Μουσικής, ένα χρόνο μετά.
Από τότε δεν τους ξαναείδαν όλους μαζί. Μια φορά ο Πρωθυπουργός πέρασε από το πατρικό σπίτι του κ. Τσουκάτου στο Λεωνίδιο. «Να είσαι γερός» του ευχήθηκε η μητέρα του. Μια άλλη φορά είδαν την οικογένεια Τσουκάτου στο εξοχικό του κ. Σημίτη στους Αγίους Θεοδώρους, μαζί με τους κκ. Ν. Θέμελη, Αν. Αγγελίδη, Αλ. Μπαλτά, Ν. Γκαργκάνα, Δημ. Παπούλια, Θ. Κοτσώνη, Ν. Χριστοδουλάκη. Η γνωστή «πολιτική παρέα» του κ. Σημίτη. Με την «κοινωνική παρέα» του ­ κκ. Θ. Καρατζά, Χρ. Ροζάκη κ.ά. ­ δεν τον έφερε σε επαφή ποτέ... Το ζεύγος Σημίτη κρατούσε πάντως τους τύπους: τρεις χρονιές πήγαν στην οικία Τσουκάτου για τη γιορτή του και μία φορά τηλεφώνησαν από την Αγγλία.
Μόνο για δουλειές
Στο σπίτι του κ. Σημίτη στην οδό Αναγνωστοπούλου ο κ. Τσουκάτος εθεάθη αρκετές φορές «για δουλειά». Μία φορά εκλήθη και σε τραπέζι με την «ομάδα που κέρδισε το συνέδριο» ­ Βάσω Παπανδρέου, Θ. Πάγκαλο, Παρ. Αυγερινό, Μιλτ. Παπαϊωάννου, Χρ, Πρωτόπαπας, Στ. Μανίκα, ίσως και μερικούς άλλους. Η κυρία Δάφνη Σημίτη έλειπε. Είχε φροντίσει όμως για τον μπουφέ.
Οι σχέσεις τους έμειναν αυστηρά πολιτικές. Λέγεται ότι ποτέ ο κ. Σημίτης δεν έκανε ένα δώρο στον ίδιο τον κ. Τσουκάτο και στην οικογένεια του. Ποτέ η κυρία Δάφνη Σημίτη δεν κάλεσε την κυρία Πόπη Τσουκάτου για καφέ. Το τηλέφωνο χτυπούσε νυχθημερόν από το ένα σπίτι στο άλλο, αλλά ποτέ οι δύο οικογένειες δεν «κόλλησαν». «Απλοί και αυθόρμητοι οι μεν, διόλου εκδηλωτικοί οι δε» σχολίαζαν στο ΠαΣοΚ. Πολλοί θα πουν ότι «ο Τσουκάτος δεν έγινε ποτέ αποδεκτός στο περιβάλλον του Σημίτη, υπήρχε πάντα ένα κοινωνικό πρόβλημα. Σαν να ήταν ο επιστάτης που τον καλούν καμιά φορά στο σαλονι, αλλά δεν θα του έδιναν ποτέ την κόρη τους».
Ο ίδιος υπήρξε πάντα ακέραιος και δεν ζήτησε τίποτε. Ηταν ο μόνος που δεν πήρε ποτέ κρατικό αξίωμα. Μετά τις εκλογές του 1996 η κυρία Βάσω Παπανδρέου πρότεινε στην κυρία Πόπη Τσουκάτου ­ προβεβλημένη συνδικαλίστρια που έχασε τις εκλογές από «συντροφικά μαχαιρώματα» ­ μία θέση στον ΕΟΤ. Ο κ. Σημίτης το «πάγωσε» γιατί «θα μας χτυπήσουν». Η κυρία Παπανδρέου επέμενε αλλά επέμενε και αυτός: «Βάσω, δεν θα πάει η Πόπη στον ΕΟΤ». Στην ίδια ελέχθη ότι είπε: «Να περιμένει λίγο». Περιμένει ακόμη.
Παρ' όλα αυτά η συνεργασία των δύο ανδρών ήταν πολύ στενή. Ο κ. Τσουκάτος τού γινόταν «στενός κορσές» προκειμένου να πάρει μέρος σε δραστηριότητες που δεν τις συνήθιζε... «Μην με πιέζεις, Θόδωρε», αντιδρούσε. Τον πίεζε να συναντήσει στελέχη, να επιστρέψει από τη Σίφνο όταν η χώρα είχε παραδοθεί στις πυρκαγιές, να μιλήσει σε λαϊκή συγκέντρωση στην Καλλιθέα, να πάει σε πρόωρες εκλογές. Στις 22 Ιουνίου 1996 ο κ. Σημίτης βρισκόταν στη Φλωρεντία για τη σύνοδο κορυφής. Πίσω στην Αθήνα ­ παραμονές συνεδρίου ­ συντάσσεται, διά χειρός του κ. Αν. Μαντέλη, ένα κείμενο που βάλλει ευθέως κατά του Α. Παπανδρέου. Ο κ. Τσουκάτος διαφωνεί αλλά είναι μόνος. Τότε δεν διστάζει να βγάλει άρον άρον από τη συνοδό τον Πρωθυπουργό. Εκαναν έναν καβγά δέκα λεπτών, πέρασε του κ. Τσουκάτου και το κείμενο αποσύρθηκε. Λίγες ώρες αργότερα ο Α. Παπανδρέου πέθανε. «Αυτή η παρέμβαση μας έσωσε» θα πει αργότερα ο κ. Μιλτ. Παπαϊωάννου.
Επίλογος: Οπως γίνεται στην πολιτική, πολλοί δεν έβλεπαν με καλό μάτι τις σχέσεις Σημίτη-Τσουκάτου. Οι «ατσαλάκωτοι», όπως αποκαλούσε ο κ. Τσουκάτος τα στελέχη που απολάμβαναν την εξουσία χωρίς να κοπιάζουν, δεν έπαυαν να ρίχνουν πεπονόφλουδες. «Μιλάει πολύ, δεν κρατάει μυστικά, χώνεται παντού» ήταν οι συνήθεις «κατηγορίες». Η αλήθεια είναι ότι ο κ. Τσουκάτος ήταν πανταχού παρών. Αναλάμβανε τις «επικίνδυνες αποστολές» εκεί όπου δεν πήγαινε κανένας. Η μόνη αποστολή που δεν έφερε εις πέρας ήταν αυτή που αφορούσε στον ίδιο. Από το ένα συνέδριο στο άλλο κάτι «έσπασε». Ετσι γίνεται στα κόμματα με τους «ανθρώπους των προέδρων». Ισως μόνο ο κ. Θ. Καπετανάκης, ο άνθρωπος που τον στρατολόγησε στο ΠαΣοΚ πριν από είκοσι χρόνια, ή ακόμη και ο φίλος του ο κ. Π Λάμπρου, με τον οποίο πέρασαν τα «πέτρινα χρόνια» στη Χαρ. Τρικούπη, μπορούν να κατανοήσουν τι είναι τελικά αυτό που συνδέει τον κ. Τσουκάτο με τον κ. Σημίτη.
Το ΒΗΜΑ, 04/04/1999