StudioA-Blog

Η Siemens έχει παρουσία στη χώρα μας πάνω από έναν αιώνα. Πρόκειται για τη μοναδική πολυεθνική εταιρεία με τόσο μακρά ιστορία, αλλά και έντονη δραστηριότητα.
Η πορεία και η ιστορία της, στα καθ΄ ημάς, είναι παράλληλη με την όποια ελληνική οικονομική ανάπτυξη. Βεβαίως και τις στρεβλώσεις της.
………………..
Συνεχίζεται…

Από το 1900, ήδη, ο γερμανικός οίκος Siemens Halske αντιπροσωπεύεται στην Ελλάδα από την εταιρεία «Ζαχαρίου και Σία». Είναι η εποχή, που οι μηχανικοί Αλ. Ζαχαρίου και ο συνεταίρος του, Αθ. Παπαθεοδώρου, ξεκινούν την επιχειρηματική δράση τους, η οποία έμελλε να σημαδέψει την ελληνική βιομηχανία και τις κατασκευές τις τέσσερις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Οι δυο τεχνοκράτες, ανάμεσα στ άλλα, αναδεικνύονται στους βασικούς προμηθευτές της ελληνικής αγοράς με σύγχρονο εξοπλισμό.

Από τον Ιανουάριο εκείνης της χρονιάς, όταν «δυναμό συστήματος Siemens» κίνησαν το ηλεκτρικό εργοστάσιο του Πειραιά - «πρωτοστατούντα εις ηλεκτροφωτισμόν μεταξύ των πόλεων πάσης της Ανατολής»- Ζίμενς και εταιρεία Ζαχαρίου θα είναι συνώνυμο του τενολογικού εκσυγχρονισμού, αλλά και της ανάλογης εξάρτησης της χώρας.
Αρκετά από τα 400 τηλέφωνα, που λειτουργούν στη χώρα στις αρχές του αιώνα είναι Ζίμενς. Το ίδιο και πολλά από τα 2.000, που κουδουνίζουν το 1922. Αντίπαλοι της γερμανικής εταιρείας, καθώς το νέο μέσο εξαπλώνεται, είναι οι Στάνταρτ, η Ερικσον κ.ά. Αλλά στην πορεία δεν θα μπορέσουν να τη συναγωνιστούν.
Οι πρώτοι διαγωνισμοί
Τότε προκηρύσσονται και οι πρώτοι διεθνείς διαγωνισμοί για την εγκατάσταση και εκμετάλλευση του ελληνικού τηλεφωνικού δικτύου.
Έλληνες μεγαλοκεφαλαιούχοι και πολυβιομήχανοι (Μποδοσάκης Αθανασιάδης, Επαμεινώνδας Χαρίλαος κ.ά.), σε συνεργασία με ξένες εταιρείες, εκδηλώνουν ενδιαφέρον, αλλά συμβάσεις δεν προωθούνται για πολλούς λόγους.

Η πιο προωθημένη, αλλά και πιο σκανδαλώδης, υπογράφεται επί δικτατορίας Πάγκαλου (1926), αλλά θα ακυρωθεί μετά την ανατροπή του.
Από την περίοδο αυτή, η Siemens μπαίνει δυναμικά στη διεκδίκηση ελέγχου του ελληνικού τηλεπικοινωνιακού δικτύου. Οι συμβάσεις, όμως, με ξένους οίκους την εποχή εκείνη είναι εκ προοιμίου «ύποπτες». Οι χαριστικές εκχωρήσεις δημοσίων έργων, οι μίζες σε πολιτικά και μη πρόσωπα βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη.
Μέσα στο κλίμα αυτό καθυστερεί και η ανάθεση του έργου των τηλεπικοινωνιών και οι σχετικοί διαγωνισμοί αποβαίνουν άκαρποι. Τελικά, χάρη στις προσπάθειες, τις διασυνδέσεις και το επιχειρηματικό-επιστημονικό ανάστημα του Ζαχαρίου, αλλά και του διοικητή της Εθνικής Τράπεζας Ι. Δροσόπουλου, ο τελευταίος διαγωνισμός του 1930 για το πανελλήνιο δίκτυο θα κατοχυρωθεί υπέρ της Siemens.
Το δίκτυοΜε γερμανικά κεφάλαια, το 1931 θα ιδρυθεί η Ανώνυμη Ελληνική Τηλεφωνική Εταιρεία, που θα εγκαταστήσει και το αυτόματο τηλεφωνικό δίκτυο στα αστικά κέντρα. Γενικός διευθυντής είναι ο Αθ. Παπαθεοδώρου και αντιπρόεδρος ο Ζαχαρίου.
Στο τέλος του 1934, η ΑΕΤΕ εκμεταλλεύεται 10 τηλεφωνικά κέντρα με περίπου 20.000 συνδρομητές. Τα επόμενα χρόνια, 39 κέντρα με 62.000 γραμμές...
Το τηλεπικοινωνιακό δίκτυο, μέχρι τον πόλεμο, θα ελέγχουν η γερμανική ΑΕΤΕ (αυτόματη τηλεφωνία σ' όλη τη χώρα), η αγγλική Eastern Telegraph (ασύρματη και ενσύρματη τηλεγραφία) και η κρατική ΤΤΤ (Ταχυδρομεία Τηλεγραφεία Τηλέφωνα).
Η Ελλάδα πλήρωσε κάτι παραπάνω για το δίκτυο, αλλά είχε την «υπερηφάνεια» ότι έγινε μια από τις πρώτες ευρωπαϊκές χώρες με αυτόματα τηλέφωνα!


Η εμφάνιση...Μετά τον θάνατο του Ζαχαρίου (1938) δημιουργείται η Siemens ΑΕ Ηλεκτροτεχνική, στην οποία εντάσσεται η εταιρεία «Ζαχαρίου και Σία». Το νέο επιχειρηματικό σχήμα διευρύνει τη δραστηριότητά του στον τομέα των αναπτυξιακών υποδομών. Στο πλαίσιο αυτό συμμετέχει και στην κατασκευή των Ελληνικών Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων. Την ίδια περίοδο, επί δικτατορίας Μεταξά, η Ζίμενς αποκτά την πλειοψηφία των μετοχών του Ελληνικού Εργοστασίου Λαμπτήρων και ιδρύει την Osram ΑΕ. Το λαμπρό παρόν και το ακόμη λαμπρότερο μέλλον, θ ανακοπεί από τον πόλεμο.

Η απόσυρση...Μετά την απελευθέρωση και το τέλος του εμφυλίου, η ανάπτυξη του ελληνικού σκέλους της Siemens θα είναι πάλι ραγδαία. Πρώτα, απαλλάσσεται από το κατεστραμμένο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο και το κόστος της αποκατάστασής του. Οι μετοχές της Τηλεφωνικής Εταιρείας πωλούνται στο κράτος (αγοράζει το 75% της ΑΕΤΕ). Με πιστώσεις από το σχέδιο Μάρσαλ, θα δημιουργηθεί ο ΟΤΕ το 1949 ως ανώνυμη εταιρεία και θ αρχίσει ν αναπτύσσεται. Έχει μια και μοναδική μετοχή που ανήκει στο Δημόσιο.
Η αρχή του σκανδάλου Μαρκε-ζίμενς
Τον Απρίλιο του 1954, ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης, υπουργός Συντονισμού και νούμερο δύο στην κυβέρνηση Παπάγου, μετά τον στρατάρχη-πρωθυπουργό, παραιτούνταν. Η κίνηση του υπερ-υπουργού και αρχιτέκτονα του ελληνικού οικονομικού μοντέλου της εποχής έσκαγε σαν βόμβα. Επισήμως, ανακοινώθηκε ότι αποχώρησε από την κυβέρνηση του Ελληνικού Συναγερμού για «λόγους υγείας».
Όλοι, όμως, γνώριζαν ότι αιτία ήταν οι προσωπικές προστριβές του με τον Αλ. Παπάγο.

Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, η παραίτηση ήταν αποτέλεσμα της σύγκρουσης μεταξύ φατριών στο εσωτερικό της συντηρητικής παράταξης («παλαιοκομματικοί» και «νεωτεριστές»).
Προς το παρόν, πάντως, η διάσπαση θ αποφεύγονταν, αφού τον Μαρκεζίνη διαδέχτηκε στο υπουργείο το alter ego του, ο Θ. Καψάλης, αναπληρωτής υπουργός Συντονισμού ως τότε.
Λίγους μήνες αργότερα (Νοέμβριος) θα σκάσει άλλη μια βόμβα. Ο πρωθυπουργός θα καταγγείλει δημοσίως τον πρώην υπουργό του για πρωτοφανείς ενέργειες σε κυβερνητικά χρονικά.
Σύναψε, κατήγγειλε, συμφωνία με τη δυτικογερμανική κυβέρνηση, ερήμην του ίδιου και της ελληνικής κυβέρνησης.
Με αυτή παραχωρούνταν ο εκσυγχρονισμός του ΟΤΕ και της ελληνικής ραδιοφωνίας στη Siemens και την Telefunken!
Ο Μαρκεζίνης - συνιδρυτής όπως καυχάται του Συναγερμού- εγκαταλείπει το κόμμα και οι υπουργοί της φατρίας του παραιτούνται - αργότερα θα ιδρυθεί το Κόμμα των Προοδευτικών.
Έτσι, αρχίζει το μεγάλο σκάνδαλο Siemens εκείνη την περίοδο. Μεταξύ των πρωταγωνιστών, όπως θα δούμε την άλλη Κυριακή, ο Κ. Καραμανλής.


Η επανεμφάνιση...
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 τίθεται στην ημερήσια διάταξη ο εκσυγχρονισμός και η επέκταση του ΟΤΕ. Ενδιαφέρονται για το έργο μεγάλες ξένες εταιρείες -κυρίως αμερικανικές- και, φυσικά, η Ζίμενς. Στην κούρσα, που θα τερματιστεί το 1953-54, επί κυβέρνησης Παπάγου, νικητής θ αναδειχτεί η γερμανική εταιρεία. Αλλά με παρενέργειες, που κλονίζουν το αστικό πολιτικό σύστημα. Διασπούν το κυβερνητικό κόμμα του Ελληνικού Συναγερμού και παίζουν ρόλο στη διαδοχή του Αλέξανδρου Παπάγου.

Η διάρκεια Η Ζίμενς ως Ανώνυμη Ελληνική Τηλεφωνική Εταιρεία ανέλαβε από το 1930 το τηλεπικοινωνιακή δίκτυο της χώρας για 38 χρόνια. Θεωρήθηκε προνομιούχος συμφωνία, αφού επί δικτατορίας Πάγκαλου μια άλλη σκανδαλώδης συμφωνία ήταν 50ετής.


Τα τιμολόγιαΕπί πέντε χρόνια αναλάμβανε να μην αυξήσει τα τιμολόγια παροχής υπηρεσιών. Μπορούσε να τ αναθεωρεί κάθε τέσσερα, εκτός κι αν η κυβέρνηση, λόγω μεγάλων κερδών της εταιρείας, ζητούσε νωρίτερα να μειωθούν. Πράγμα που ουδέποτε συνέβη.


Η διοίκησηΗ απόλυτη πλειοψηφία των μελών του διοικητικού συμβουλίου έπρεπε να ήταν Έλληνες. Το ίδιο και ο γενικός διευθυντής, ενώ οριζόταν και κυβερνητικός επίτροπος στην ΑΕΤΕ. Υποχρεωνόταν να προσλάβει το προσωπικό που απασχολούνταν νωρίτερα στην τηλεφωνία.


ΠΡΙΝ ΑΠΟ 55 ΧΡΟΝΙΑΟ πρώτος κλονισμός του Συναγερμού
Το ιστορικό του σκανδάλου Ζίμενς- κυβέρνησης πριν από μισό περίπου αιώνα περιέγραφε σε αδρές γραμμές, με τη δήλωσή του, ο ίδιος πρωθυπουργός Αλ. Παπάγος: «Την 11ην Νοεμβρίου 1953, ο τότε Υπουργός του Συντονισμού κ. Μαρκεζίνης ευρισκόμενος εν Βόννη προς διενέργειαν οικονομικών διαπραγματεύσεων μετά της Γερμανικής Κυβερνήσεως αντήλλαξε μετά του υπουργού Εθνικής Οικονομίας κ. Ερχαρτ επιστολήν αναφερομένην εις την υπό των οίκων Ζήμενς και Τελεφούνκεν εκτέλεσιν ωρισμένων εργασιών.
Ο εν Αθήναις Γερμανός πρεσβευτής προέβη σήμερον εις έγγραφον προς τον υπουργόν των Εξωτερικών κ. Στεφανόπουλον διακοίνωσιν καθ ην η Γερμανική Κυβέρνησις θεωρεί ότι διά της ως άνω επιστολής εδεσμεύθη η Ελλάς κατά τούς κανόνας του διεθνούς δικαίου. Κατόπιν τούτου δηλώ, ότι η Ελληνική Κυβέρνησις θα σεβασθή την ούτω αναληφθείσαν υποχρέωσιν, έστω και αν αύτη συνωμολογήθη εν αγνοία του Πρωθυπουργού και απεκρύβη από αυτόν επί μακρούς μήνας...».
Τρεις βδομάδες πριν από την εξέλιξη αυτή, την Ελλάδα είχε επισκεφθεί ο Δυτικογερμανός Καγκελάριος Αντενάουερ, ο οποίος είχε αναχωρήσει με την ιδέα ότι ήταν ζήτημα χρόνου «η εκτέλεσις της από 11/11/53 συμφωνίας της Βόννης, η οποία θα συμβάλη εις την εφαρμογήν των σχεδίων ανασυγκροτήσεως της ελληνικής κυβερνήσεως». Κατά τη συμφωνία, οι δυτικογερμανικές βιομηχανίες με κρατική εγγύηση, αναλαμβάνανε να χορηγήσουν στην Ελλάδα πιστώσεις 200 εκ. μάρκων (50 εκατομμύρια δολάρια).
Μετά την επίσκεψη αυτή η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα προκηρύξει διεθνή διαγωνισμό για τον ΟΤΕ και τη ραδιοφωνία. Ακριβώς η πρόθεση αυτή οδήγησε τον Δυτικογερμανό πρεσβευτή στο διάβημα που περιέγραφε ο Παπάγος. Ετσι, αρχίζει να ξετυλίγεται ένα κουβάρι συμφερόντων, δοσοληψιών και πολιτικής διαφθοράς. Ανοίγει ένας «οχετός»...
1900 - 2001: Το ημερολόγιο της πολυεθνικής
1900: Ο γερμανικός οίκος Siemens Halske αρχίζει να δραστηριοποιείται στην Ελλάδα με την εταιρεία «Ζαχαρίου & Σία».
1930: Αναλαμβάνει την αστική, προαστιακή και επαρχιακή τηλεφωνία, εκτοπίζοντας την κρατική ΤΤΤ. Οι συμβάσεις κυρώνονται από τη Βουλή και τη Γερουσία.
1931: Ιδρύεται η Ανώνυμος Ελληνική Τηλεφωνική Εταιρεία (ο πρόγονος του ΟΤΕ) με γερμανικά κεφάλαια, στην οποία παραχωρούνται τα δικαιώματα της Siemens. Κεντρικό πρόσωπο στην Ελλάδα ο μηχανικός και βιομήχανος Αλ. Ζαχαρίου.
1938: Αρχίζει να λειτουργεί η OSRAM Α.Ε. για την παραγωγή ηλεκτρικών λαμπτήρων στην Αθήνα.
1939: Ιδρυση στην Αθήνα της σημερινής Siemens Α.Ε. με την επωνυμία Ζίμενς Ελληνική Ηλεκτροτεχνική Α.Ε.
1946: Κρατικοποίηση της ΑΕΤΕ.
1949: Ιδρυση του ΟΤΕ.
Δεκαετία 1950: Ραγδαία ανάπτυξη της Ζίμενς με σημαντικό ρόλο στην ελληνική οικονομία.
1964: Από κοινού με την Εθνική Τράπεζα Ελλάδος ιδρύεται η Siemens Τηλεβιομηχανική Α.Ε. στη Θεσ/νίκη και η εταιρεία αποκτά παραγωγική βάση στη χώρα.
1970: Δημιουργείται με την ΕΤΕΒΑ η ΕΒΙΟΡ-ΤΕΜΡΟ στο Βασιλικό Εύβοιας (κατασκευή ηλεκτρολογικού εξοπλισμού).
1976: Η Siemens Α.Ε. και η Bosch - Siemens Hausgeraete αποκτούν την πλειοψηφία των μετοχών της ΠΙΤΣΟΣ Α.Ε. - μια από τις τρεις ελληνικές εταιρείες ηλεκτρικών οικιακών συσκευών. Τα επόμενα χρόνια, εκτοπίζοντας τις άλλες (Ιζόλα, Εσκιμό, Ελίντα), θα γίνει ο κυρίαρχος της ελληνικής αγοράς.
1990: Ιδρυση της Siemens Nixdorf Συστήματα Πληροφορικής Α.Ε. και Κέντρου Ανάπτυξης Λογισμικού.
1989-1993: Εμπλοκή στις ψηφιακές παροχές του ΟΤΕ.
1991: Ιδρυση της μονάδας παραγωγής Τηλεκαλώδια Α.Ε. στα Οινόφυτα Βοιωτίας, σε συνεργασία με την εταιρεία Ελληνικά Καλώδια ΑΕ του ομίλου της Βιοχάλκο.
1996: Συγκροτείται η Boss-Siemens-Pitsos (BSP).
1998 και 1999: Επέκταση και σ' άλλες χώρες.
2000: Εξαγορά της ELIT ΑΕ, η οποία μετονομάζεται σε Siemens Information & Communication Services Α.Ε. (SICS).
2001: Η Siemens Α.Ε. γιορτάζει 100 χρόνια παρουσίας της στην Ελλάδα. Ο όμιλος απασχολεί 2.300 εργαζομένους, είναι από τους μεγαλύτερους επενδυτές της τελευταίας δεκαετίας και παρουσιάζει πωλήσεις 120 δισ. δραχμών, χωρίς να υπολογίζονται εκείνες της BSP.


Από: http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11424&subid=2&tag=8470&pubid=1132485

Τ. ΚΑΤΣΙΜΑΡΔΟΣ